Nekoliko riječi već je bilo posvećeno Gimnaziji,
a i ovaj odlomak iz knjige “Sto godina banjalučke Gimnazije 1895 – 1995” objavljeno povodom 100-godišnjice banjalučke Gimnazije, autora: Milutin Vujić i Nikola Zeljković, našao je već odavno mjesto na blogu…
u knjizi “Odsjaj duha” Tihomira Levajca, koja kronološki, od samih početaka postojanja banjalučke Gimnazije, opisuje anegdote njenih profesora i učenika, pozornom čitatelju teško će promaći bešćutnost kojom su prožete rečenice koje opisuju dane progona. Stiče se dojam da se samo iz drugih balkanskih gradova bježalo u strahu za goli život, dok se iz Banjaluke bježalo u strahu od mrske matematike ?!
Odlomak slijedi…
127.
A onda je mrak pao.
Počela je igranka.
Počeo je rat, jer istorija još nije završena.
…
Tada, kad su Drugu Jugoslaviju, Jugoslaviju za ponavljanje, po scenariju koji je ko zna gde bio napisan, razvaljivali, pa Hrvatska nasilnim putem htela iz Juge da izađe, a Srbi koji u Hrvatskoj žive, tamo gde su većina, nasilnim putem hteli iz lijepe njihove da se izdvoje, hiljade srpskih porodica moralo je, tamo gde su manjina bili, kad su neprijateljstva počela, iz bratske republike da beže glavom bez obzira.
Da goli život spasu.
Bežali su iz Zagreba i Karlovca, Varaždina i Gospića, iz Splita i Zadra, te u Banjaluci, prvom većem gradu prema Srbiji, utočište nalazili. Stizali su s pogledima iscrpljenim od stalnog življenja u strahu. Sa sobom su stvari i decu vukli, tako da su mnogi školarci školovanje u banjalučkim školama nastavili.
Neka ostane zabeleženo, da je ova Gimnazija i ovde imala veliko ljudsko srce, veće od Evrope, jer je sve učenike koji su u nju došli, čak i bez dokumenata, na reč, pod svoje okrilje, primala. Za četiri godine rata, Gimnazija je iškolovala više od 500 učenika koji su iz Hrvatske došli, i iz dela Bosne i Hercegovine koji je pod kontrolom BeHa armije bio.
Pored svih svojih izbjegličkih muka što ih je rat izmestio iz života koji su imali, što su morali rodni dom da ostave, šti su izgubili svoje komšije i prijatelje, svoje crkve i oltare, grobove i ružičnjake, mostove i vidikovce, pa i samog sebe, mnoge je zadesila zla sreća da dođu u razrede gde je, neprikosnoveni profesor matematike Gojko Vasić, predavao! A većina je baš u te razrede raspoređivana, zato što je tu najviše mesta bilo, A bilo je tamo najviše mesta, zato što je profesor, pre nego što su se izbjeglice pojavile, pola učenika rasterao svojom strašnom negativnom energijom koju je svaki dan u razred donosio i oko sebe širio.
Da se razumemo, u najboljoj nameri.
129.
Rat je bio i završio se tako kako se završio. Život je opet počinjao.
Gledajući svojevremeno prosvjede u Banjaluci, misao mi jedna nije dala mira… Gdje su bili svi ti prosvjednici kad se Banjalučane tjeralo iz vlastitih kuća i rodnih pragova?!